Geleneksel Tedarik Zincirlerinden Dijital Ekosistemlere Geçiş
Değişen müşteri beklentileri, kısalan ürün yaşam döngüleri ve küresel düzeyde artan belirsizlikler geleneksel tedarik zincirlerini değişime ve dönüşüme zorlamakta. Covid-19 pandemisi ile tedarik zincirlerinde yaşanan kırılmalar ise özellikle küresel tedarik zinciri stratejilerinin ve yapılanmalarının gözden geçirilmesini tetiklemekte.
Önemli bir bölümü silo yapılanması ile işlemekte olan tedarik zincirlerindeki her oyuncunun kendi hedefine odaklanması sonucu zincirler esneklikten uzaklaşmakta ve dış etmenlere yanıt vermede yavaş kalmakta. Bu tarz geleneksel zincirlerde yapı lineer olup veri sırayla bir aşamadan diğerine (ör. tedarikçiden üreticiye, üreticiden perakendeciye gibi) geçmekte ve alınan kararlar genellikle gerçek zamanlı veriye değil geçmiş veriye dayanmakta. Bu yapılanma hem zincirde verimsizlikler yaratmakta hem de müşteriye maliyet artışı ve hizmet aksaması olarak yansımakta. Tedarik zincirlerinin bu döngüyü kırabilmeleri için silo yapılanmadan tüm sürecin performansından sorumlu olacakları, zincir boyunca ortak hedeflerin olduğu yatay bir yapılanmaya geçmelerine ihtiyaç vardır. Böyle bir yapıya geçiş ise dijital teknolojilerin kullanılması ve dijitalleşme ile mümkün olabilir.
Dijitalleşme veri odaklı olup Nesnelerin Interneti (IoT), veri analitiği, bulut bilişim, yapay zeka, blokzincir gibi yenilikçi teknolojiler desteği ile verinin zincirde gerçek zamanlı paylaşımına olanak sağlayarak şeffaflığı artırır ve görünürlük sağlar. Örneğin, müşteri talebinde yakalanan bir değişiklikle ilgili veriye üreticiler, tedarikçiler ve diğer zincir oyuncuları gerçek zamanlı erişebilir; tedarik zincirinin nasıl etkileneceği ve her oyuncu için tepki (ör. üretim veya stok miktarını değiştirmek) veri analitiği ile hesaplanarak gerekli değişiklikler zincir genelinde eşzamanlı uygulanabilir. Dijitalleşme ile zincir esnekliği ve çevkliği artar.
Dijitalleşmenin sunduğu olanaklarla geleneksel zincirleri oyuncular arası ortak hedeflerin oluşturulduğu, birlikte yaratma (co-creation) ve işbirliği anlayışıyla işleyen dijital ekosistemlere dönüştürmek mümkün. Böyle bir sistemin kurulmasında ve sürdürülmesinde kapsayıcı olunması; tedarikçiler, müşteriler, lojistik hizmer sağlayıcılar ve diğer paydaşlarla iletişim ağları kurulması; kurum kültürlerinin işbirliğine, yenilikçiliğe, değişime açık olacak şekilde dönüştürülmesi kritik öneme sahip.
BOUNDijital, dijitalleşmeyi teknolojik, kültürel, stratejik, operasyonel gibi çeşitli açılardan bütüncül olarak ele alan; kamu, özel sektör, akademi, sivil toplum gibi çeşitli paydaşları kapsayıcı ve yenilikçi bir yaklaşım ile oluşturuldu. BOUNDijital, bu doğrultuda, dönüşüm sürecinde olan ve olmayı hedefleyen tedarik zinciri oyuncularının dijitalleşmeye yönelik farkındalık ve vizyon geliştirmeleri yanı sıra yenilikçilik, paylaşım ve birlikte yaratma kültürünü benimsemeleri doğrultusunda gerçekleştireceği faaliyetlerle tedarik zincirlerinin dijital dönüşüm yolculuğuna ve dijital ekosistemlerin oluşumuna katkı sağlamayı hedeflemektedir.
Prof. Dr. Arzu Tektaş
